Hoe ziet een gemiddelde carnavalsdinsdag in Grevenbicht er uit?
Hoogtepunt van het feest is het ruiterspel dat ‘s middags om 15.11 uur begint. De inwoners van het dorp stromen toe. Velen komen in verenigingsverband, voorafgegaan door de hofkapel Daag en Nach. Veel oud-inwoners die naar elders zijn vertrokken, brengen vanwege de dorpse gezelligheid op deze dag graag weer een bezoek aan hun geboorteplaats.
Carnavalesk verklede ruiters proberen in galop een vooraf gedode en geprepareerde gans, die met de poten aan een stellage is opgehangen, met de blote hand te onthoofden. De winnaar zal dat jaar “Gawzekäöning” (ganzenkoning) van Grevenbicht zijn. Na afloop vindt het ganzenmaal plaats.
De gansrijders zijn geruime tijd bezig met de voorbereidingen. Gedurende het hele jaar organiseren zij uitritten. Nieuwe ruiters worden opgeleid. Het bestuur vergadert frequent en regelt de organisatie aan de hand van een uitgebreid draaiboek. Op de jaarvergadering worden de verenigingszaken besproken en via werkvergaderingen worden de werkzaamheden geregeld. Een week voor carnaval worden de huizen van koning en keizer versierd. Men bezoekt in tenue de receptie van de plaatselijke carnavalsvereniging, bezoekt de plaatselijke carnavalsbals en trekt mee in de optocht op carnavalsmaandag.
Op carnavalsdinsdag begint het feest voor de actieve leden van de vereniging al om negen uur in de ochtend, als het Burgemeester Kotenplein in gereedheid wordt gebracht. De galg wordt opgebouwd, er wordt een tribune voor de genodigden geplaatst, dranghekken en strobalen markeren het parcours, waarop een dikke laag zand wordt uitgestrooid en aan het plein wordt een feestelijk tintje gegeven. Op de boerderij van de familie Jennen wordt de gans geprepareerd. Daarbij wordt een nylon koord door de romp getrokken dat met twee lussen aan de snavel wordt vastgemaakt.
Na het gezamenlijke ontbijt wordt een groepsfoto gemaakt en gaat ieder naar zijn of haar post. De ruiters gaan zich uitdossen in carnavaleske kledij en halen de paarden op die jaarlijks door manege Op den Berg te Echt worden geleverd. De genodigden verzamelen zich, onder aanvoering van de plaatselijke carnavalsvereniging, om 14.00 uur in zaal Aurora aan de Raadhuisstraat. Begeleid door muziekkapel Daag en Nach wordt opgetrokken naar het burgemeester Kotenplein. Onderweg wordt een serenade gebracht bij het fraaie monument van De Gawstrèkker in de Peperstraat, een product van de plaatselijke kunstenaar Charles Dumernit. Na de abdicatie van de ganzenkoning van het voorafgaande jaar, kan het ganstrekken beginnen. De enthousiaste commentator Ger Hoofwijk houdt met een kwinkslag de spanning erin en Daag en Nach zorgt op zijn tijd voor een stemmig muziekje.
Afhankelijk van het weer, bezoeken 500 à 1000 personen het festijn. Op de eretribune heeft de hofkapel Daag en Nach plaatsgenomen, alsmede de carnavalsvereniging “De Zawpense” met de hoogwaardigheidsbekleders van het plaatselijke carnaval. De leden van de folkloristische vereniging, in historische kledij met boerenkiel en halsdoek, hebben het druk met het toezicht op het parcours en het verzorgen van de gasten. Tijdens het ritueel zal de “gawzemeister” het koord dat door de gans getrokken is, stukje bij beetje insnijden. Pas als het koord gebroken is, kan de kop van de romp gescheiden worden. Zo is het mogelijk de tijdsduur enigszins te regelen.
Na afloop vindt met stemmige muziek van de Zate Hermenie De Roepoepers de prijsuitreiking plaats in het gemeenschapshuis Oos Hoes. Alle ruiters krijgen een herinneringsmedaille en de mooist verklede ruiter (of amazone) krijgt een speciale prijs. De winnaar van het Gawstrèkke krijgt niet alleen een medaille of een ander materieel geschenk, nee, hij wordt bovenal tot Gawze-käöning (ganzenkoning) gekroond en mag een jaar lang de scepter zwaaien over zijn dorpsgenoten. Prins en Prinses van de Vastelaovesvereiniging De Zawpense installeren de nieuwe koning. Als teken van zijn waardigheid ontvangt hij een fraaie mantel met kroon, een scepter en een onderscheidingsplaat. Verder ontvangt hij een beker en een wisseltrofee. De wisseltrofee is een bronzen replica van het plaatselijke ganstrekkersmonument.
De vereniging heeft ook een Keizer. Dat is een titel voor het leven. In 1995 lukte het Koning Piet op den Kamp om voor de derde keer in successie de koningstitel te bemachtigen. Daarmee werd voor de eerste keer in de geschiedenis, voor zover althans bekend, de keizerstitel behaald. Deze titel kan ook behaald worden door vijf keer in totaal koning te worden. Good-old Cor Jennen behaalde de koningstitel in 1980, 1983, 1984 en 1986, maar heeft sindsdien de eer steeds aan een ander moeten laten.
Tenslotte wordt op de prijsuitreiking doorgaans een “Iëregawstrèkker” (ereganstrekker) benoemd, een persoon die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor het ganstrekken. Later op de avond wordt voor leden en genodigden in het gemeenschapshuis het “gawze-aete” (ganzenmaal) gehouden. Toen De Gawstrèkkers in de jaren tachtig van de vorige eeuw in overleg met de Dierenbescherming de gans vredig lieten inslapen met een injectie door een bevoegde dierenarts (in plaats van een slagadersnede in de keel, zoals gebruikelijk in de huisslacht) kon de gans niet meer worden geserveerd op het ganzenmaal. Sinds de Partij voor de Dieren de rol van de dierenarts in de media ter discussie heeft gesteld, voelt de vereniging zich ontslagen van het gentlemen’s agreement met de Dierenbescherming en maakt weer dankbaar gebruik van de jacht of het slachthuis, zodat het ganzenmaal weer een echt ganzenmaal kan zijn, zoals de traditie voorschrijft.
Na het eten wordt op carnavaleske wijze een rondgang gemaakt langs de plaatselijke café’s. De allersterksten, waartoe in ieder geval de nieuwe koning behoort, sluiten de dag om 00.00 uur af met het Frenske Verbrenne, waarmee het Grevenbichtse carnaval jaarlijks wordt afgesloten. Boze tongen beweren dat daarna nog niet iedereen naar huis gaat……