zondag 27 oktober 2013
Zwarte Piet heeft het hard te verduren. Gretig ondersteund door de nieuwsgeile media zijn enkele rechtlijnige dwarsliggers erin geslaagd vanuit een intolerante slachtofferrol met oneigenlijke argumenten en een dubbele agenda de altijd opgewekte partner van de goedmoedige 
Sinterklaas in een zwart daglicht te stellen. Zij verwijten de nietsvermoedende Nederlanders onbegrip en starheid. Zwarte Piet hoort niet meer thuis in de 21e eeuw. Zwarte Piet doet denken aan barbaarse tijden van slavernij en rassendiscriminatie. Zwarte Piet is een slecht voorbeeld voor kinderen. Met Zwarte Piet wordt de achterstelling van zwarten bevestigd en in stand gehouden. Er kan toch best iets anders bedacht worden voor deze neger in een apenpakje. Gekleurde Pieten bijvoorbeeld, maar liever nog geheel afschaffen. We hebben toch de Kerstman als goed alternatief? Enzovoort. Enzovoort. Hoe herkenbaar is deze situatie voor de inwoners van Grevenbicht! Vul voor Zwarte Piet de gans van Grevenbicht in en je hoort precies dezelfde argumenten. Ook de gebruikte tactieken zijn dezelfde. Met veel bombarie wordt hard op de trom geroffeld, zodat de media er een heerlijk verhaal in zien. Voor overleg is geen plaats. Wel de media opzoeken door met een uitdagend en spelbedervend T-shirt langs de route van de Sint te gaan staan. Roeptoeteren over het slavernijverleden en de Holocaust. En – goede vondst – ook nog de commissie van de Verenigde Naties die voor de slavernij wil cashen, erbij betrekken. Zo vergaat het dus ook al jaren de inwoners van Grevenbicht die met liefde willen vasthouden aan de aloude traditie van het Ganstrekken. Met leugens, halve waarheden, verdachtmakingen en intimidaties ziet een klein groepje fanatici kans de media te gijzelen en de organisatoren in de wielen te rijden. Maar net als bij het Ganstrekken, zie je bij het Sinterklaasfeest als tegenreactie een bewustwordingsproces ontstaan met een felle verdedigingsreflex, welke tot een nog sterkere omarming van het culturele erfgoed leidt. Blijkbaar heeft gemeenschapszin toch nog altijd een vaste plek in onze geïndividualiseerde samenleving. Dat geeft nog hoop voor de toekomst.
aanvulling woensdag 19 november 2014
We lezen vandaag in De Volkskrant een interview met een winkelier in winkelcentrum De Aarhof te Alphen aan den Rijn. In de etalages staan, hangen en buitelen de aloude stereotiepe Zwarte Pieten. “Zo horen de Pieten te zijn, zwart als roet”, zegt de winkelier. “Zo zijn we opgegroeid en zo is onze cultuur, toch?” Nee, liever geen naam. Ook niet van zijn winkel. “Ik heb geen zin in een steen door mijn ruit”.
Hoe herkenbaar is dit beeld voor de inwoners van Grevenbicht. Hoe beklemmend was de sfeer in het dorp toen “Piep Vandaag” (lees: Karen Soeters, directeur van het Wetenschappelijk Bureau van de Partij voor de Dieren) in 2013 een online-petitie tegen het Gawstrèkke (ganstrekken) organiseerde. Ook al moesten de meeste ondertekenaars in het buitenland gerekruteerd worden, veel reacties waren ronduit bedreigend. Ook viel haatmail in de bus. Aangifte heeft geen zin. Scheldkanonnades zijn niet snel strafbaar. De angst schuilt in het gevaar van de fanatiekelingen die er achter schuilen. De winkelier in Alphen aan de Rijn toont moed. Dat geldt niet voor de meeste van zijn collega’s. Hema en Albert Heijn hebben al heel snel kleur bekend. Zij hebben de Zwarte Piet verbannen. Aldi en Lidl trouwens ook. Albert Heijn en de Rabobank wilden in 2013 in Grevenbicht niet meer in het openbaar als sponsors van het ganstrekken vermeld worden. De angst zit er goed in. De organiserende vereniging haalde de adressen van hun bestuursleden van de site. Op de dag van het ganstrekken patrouilleerde de politie door het dorp. Ons land is in de greep van activisten en fanatici.
Inmiddels is in de Zwartepietendiscussie ook de juridische molen gaan draaien. De Raad van State heeft burgemeester Van der Laan in het gelijk gesteld. Eveneens herkenbaar voor inwoners van Grevenbicht. Ten aanzien van het ganstrekken heeft de Raad van State tot twee maal toe uitgesproken dat de burgemeester uitsluitend bevoegd is een activiteit te verbieden als deze gevaar dreigt op te leveren voor de openbare orde. Een optocht met Sinterklaas en Zwarte Pieten is niet tegen de wet en evenmin verstorend. Hetzelfde geldt voor het Gawstrèkke. Aldus de bestuursrechter.
De Quincy Gario’s van de Zwartepietendiscussie zullen nu wel hun toevlucht gaan nemen tot de civiele rechter. De argumenten zijn vooraf te bedenken. De gekleurde medemens wordt in zijn belangen geschaad. Zwarte Piet houdt racisme in stand en leidt tot racistisch denken bij onschuldige kinderen. Dat waren namelijk de argumenten waarmee de Dierenbescherming enige tijd geleden het ganstrekken wilde verbieden. Ter geruststelling voor het Sinterklaasgenootschap en het Zwartepietengilde kunnen wij alvast wijzen op het vermaarde “ganstrekkersarrest” van de Hoge Raad: in een pluriforme samenleving moet ruimte zijn voor diversiteit in cultureel-maatschappelijke opvattingen en gebruiken, ook als deze niet in de smaak vallen bij anderen. Om in de terminologie van de Hoge Raad te spreken: “er is geen te handhaven rechtsnorm”.
Wedden dat er t.z.t. op deze plaats nog een nieuwe aanvulling komt?