Onze vereniging, de “Folkloristische Vereiniging Gawstrèkkers Beeg”, organiseert jaarlijks in het Midden-Limburgse Maasdorp Grevenbicht (Nederland, provincie Limburg) een eeuwenoud volksgebruik, het “Gawstrèkke” (nl: Ganstrekken). Daarbij proberen ruiters met de hand een dode gans te onthoofden, die met de poten aan een houten stellage is opgehangen. De winnaar wordt tot koning gekroond. Na afloop vindt het ganzenmaal plaats. Buitenstaanders zullen mogelijk hun wenkbrauwen fronsen bij deze merkwaardige traditie, maar voor de dorpsbewoners is deze dag, waarop een gezamenlijk stukje historie wordt beleefd, een dag waarop de gemeenschappelijke saamhorigheid nieuwe impulsen krijgt. De organiserende vereniging behoedt het oeroude ritueel als een kostbaar familiealbum.
Het Gawstrèkke is een van de hoogtepunten van het jaar. Een dag waarop veel oud-inwoners graag hun geboortedorp weer eens bezoeken. Het Gawstrèkke is geen uitvinding van de inwoners van Grevenbicht. Dit volksgebruik was in de vroege Middeleeuwen in diverse vormen al wijd verbreid over geheel Noordwest Europa en was ongetwijfeld ook bekend in andere delen van Europa. Vanuit Europa is het ganstrekken naar de gekoloniseerde delen van Noord- en Zuid-Amerika gebracht. In de Middeleeuwen waren deze volksgebruiken nogal ruw van karakter. Het staat vrijwel vast dat levende dieren werden gebruikt en de feestelijkheden gingen vaak gepaard met overmatig drankgebruik en vechtpartijen. Heden ten dage is er echter geen sprake meer van ruwe zeden en dieronvriendelijk gedrag. De inwoners van Grevenbicht hebben de oude traditie zorgvuldig bij de tijd gebracht en er een waardig dorpsfeest van gemaakt. De oudste inwoners van Grevenbicht kunnen zich herinneren dat vanaf hun jeugd vrijwel onafgebroken het Gawstrèkke in het dorp werd georganiseerd.
Het gebruik van levende dieren echter hebben zelf de oudste zegslieden nooit meegemaakt. Dan weer was het de schutterij die het voortouw nam bij de organisatie, dan weer een groep jonge boeren of de plaatselijke carnavalsvereniging. In 1991 is vanuit de plaatselijke carnavalsvereniging, de Folkloristische Vereiniging Gawstrèkkers Beeg opgericht. Sindsdien wordt er meer aandacht geschonken aan de entourage, de opleiding van ruiters en de veiligheid van mens en dier. De gans wordt niet meer gedood door een snede in de bek (ritueel slachten). De ganstrekkers staan nu meer diervriendelijke manieren ter beschikking: in het slachthuis, door een dierenarts of via de jacht.
De folkloristische vereniging werkt nauw samen met de plaatselijke carnavalsvereniging. Op carnavalsmaandag wordt met een praalwagen deelgenomen aan de optocht. Er zijn ook contacten met gansrijdersverenigingen in Duitsland, België en Spanje. Zo bezoekt men vaak het keizerrijden in de Antwerpse polder en de Karnavalsauftakt in Wattenscheid-Sevinghausen. In de loop van het jaar worden enkele gezellige verenigingsactiviteiten gehouden, zoals een barbecue. De ruiters oefenen het hele jaar door in een manege. Om de continuïteit te verzekeren worden jonge ruiters opgeleid. Ook studie en onderzoek naar de historie van het gansrijden staat expliciet in de statuten van de vereniging vermeld. Deze website is daar een uitvloeisel van.
Contact
Heeft u een vraag? Wilt u lid worden? Wilt u ons ondersteunen als sponsor of begunstiger? Of heeft u wellicht aanvullende informatie voor ons? Onze mailbox staat voor u open.
Wilt u lid worden?
De contributie bedraagt € 11 per jaar per persoon. Huishoudens betalen € 18. U kunt kiezen voor een actief lidmaatschap (“met kiel”) of een ondersteunend lidmaatschap (“zonder kiel”). Alle leden hebben stemrecht en worden uitgenodigd op de jaarvergadering en de verenigingsactiviteiten. U kunt er echter ook voor kiezen de vereniging jaarlijks – of incidenteel – als begunstiger te ondersteunen met een geldelijke bijdrage naar keuze. Leden die gekozen hebben voor het actieve lidmaatschap, vertegenwoordigen de vereniging in uniform en worden ingezet bij de noodzakelijke werkzaamheden. Daartoe behoren ook de ruiters die op carnavalsdinsdag strijden om de koningskroon.
Bent u ondernemer?
Het organiseren van dit feest is een dure aangelegenheid, waarvoor de contributie van de werkzame leden ten enen male ontoereikend is. Gelukkig zijn er al veel sponsors en begunstigers die de oude dorpstraditie een warm hart toedragen. Wij bieden ondernemers de mogelijkheid reclame te maken op het plein, of vermeld te worden in het programmaboekje en op deze website. Sluit u aan. De dorpsgemeenschap zal het weten te waarderen.
Het secretariaat van de vereniging kunt u bereiken via het e-mailadres: klik hier